Trong những năm qua, công tác hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam đã đạt được một số thành tựu nhất định, đặc biệt là khi các hiệp định thương mại tự do (FTA) được ký kết đã góp phần thúc đẩy nền kinh tế phát triền. Tham gia FTA đã mở ra nhiều cơ hội cho doanh nghiệp Việt Nam gia nhập sâu rộng vào sân chơi toàn cầu. Bên cạnh những ưu đãi về thuế, hàng xuất khẩu của Việt Nam có thể đứng trước nguy cơ bị các nước đối tác trong Hiệp định FTA điều tra, áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại (PVTM) nhiều hơn.

Phòng vệ thương mại luôn là công cụ hữu hiệu để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của các doanh nghiệp sản xuất trong nước.Trong bối cảnh hội nhập và Việt Nam phải thực hiện các cam kết theo Hiệp định Thương mại tự do (FTA), nên áp lực cạnh tranh đang ngày càng gia tăng, việc nâng cao nhận thức của doanh nghiệp về phòng vệ thương mại rất quan trọng và cần kíp. 

Cùng với việc kim ngạch xuất khẩu tăng cao, các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh  xuất, nhập khẩu của Việt Nam ngày càng có khả năng trở thành đối tượng bị điều tra, áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại. Việc bị nước ngoài áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại sẽ dẫn tới những tác động tiêu cực như làm giảm lợi thế cạnh tranh, dẫn đến mất một phần hoặc toàn bộ thị trường xuất khẩu.

Để hỗ trợ doanh nghiệp nắm bắt thông tin chủ động phòng vệ thương mại, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 316/QĐ-TTg ngày 01/3/2020 phê duyệt Đề án “Xây dựng và vận hành hiệu quả hệ thống cảnh báo sớm về phòng vệ thương mại” nhằm giúp doanh nghiệp có sự chuẩn bị trước cũng như các cơ quan chức năng thực hiện các hoạt động hỗ trợ doanh nghiệp có trọng tâm, trọng điểm, tăng cường các hoạt động đấu tranh với các hành vi gian lận xuất xứ, chuyển tải bất hợp pháp nhằm lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại.

Để xây dựng và củng cố cơ chế phối hợp giữa các bộ, ngành, địa phương, hiệp hội, doanh nghiệp và đội ngũ tư vấn pháp lý để bảo vệ nền kinh tế, doanh nghiệp, thị trường, phát triển xuất nhập khẩu bền vững ngày 02/10/2021; Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1659/QĐ-TTg phê duyệt đề án “Nâng cao năng lực phòng vệ thương mại trong bối cảnh tham gia các Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới”, qua đó, hoàn thiện hệ thống pháp luật và thể chế về phòng vệ thương mại để bảo vệ hiệu quả quyền và lợi ích của Việt Nam trong quá trình hội nhập, đặc biệt là tham gia các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới, tăng cường năng lực thực thi phòng vệ thương mại để bảo vệ các ngành sản xuất trong nước phù hợp với cam kết quốc tế, từ đó từng bước nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế.

Hiện nay, định kỳ hàng quý, Cục Phòng vệ thương mại đều cập nhật và thông báo công khai Danh sách cảnh báo sản phẩm có nguy cơ bị điều tra phòng vệ thương mại, điều tra lẩn tránh thuế phòng vệ thương mại được đăng tải trên trang thông tin điện tử: http://pvtm.gov.vn

Danh sách cảnh báo để các cơ quan chức năng, hiệp hội, doanh nghiệp và các bên liên quan khác có định hướng cụ thể, chuẩn bị trước cho khả năng bị nước ngoài tiến hành điều tra phòng vệ thương mại.

Khuyến nghị các doanh nghiệp nên thường xuyên theo dõi Danh sách và tìm hiểu thông tin cụ thể những vấn đề có liên quan trên trang thông tin điện tử của Cục Phòng vệ thương mại - Bộ Công Thươngđể chủ động và có kế hoạch điều chỉnh khi ứng phó với những cáo buộc về phòng vệ thương mại./.